Το αγελαδινό ή κατσικίσιο γάλα είναι μια ιδιαίτερα θρεπτική τροφή και έχει συνδεθεί με την καλή υγεία και ανάπτυξη. Μέχρι πριν μερικά χρόνια το μόνο διαθέσιμο γάλα ήταν αυτό της ζωικής προέλευσης, όμως σήμερα υπάρχουν πολλές μη ζωικές επιλογές που μπορεί να προσφέρουν εξίσου καλά θρεπτικά συστατικά. Οι «εναλλακτικές» μορφές γάλακτος είναι μια πολύ καλή λύση για άτομα με διατροφικές αλλεργίες ή έχουν δυσανεξία στην λακτόζη. Επίσης από τις εναλλακτικές μορφές γάλακτος μπορούν να επωφεληθούν άτομα που ακολουθούν vegan διατροφή ή για οποιοδήποτε λόγο θέλουν να αποφύγουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Πιο κάτω αναφέρονται οι πιο σημαντικές εναλλακτικές μορφές γάλακτος :
Γάλα Αμυγδάλου
Αυτή η μορφή γάλακτος κατασκευάζεται από ξεφλουδισμένα αμύγδαλα που αλέθονται πολύ καλά και αναμιγνύονται με νερό και στη συνέχεια διηθείται για να απομακρυνθούν τα στερεά στοιχεία από το μίγμα. Είναι από τις πιο οικονομικές μορφές γάλακτος με ήπια γεύση ξηρού καρπού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως έχει για τη κατανάλωση δημητριακών ή και για τη κατασκευή άλλων φαγητών ή γλυκών. Το γάλα αμυγδάλου δεν έχει καθόλου κορεσμένα λιπαρά και έχει σχετικά χαμηλές θερμίδες μιας και ένα ποτήρι έχει περίπου 60 θερμίδες. Το ποσοστό πρωτεΐνης του είναι πιο χαμηλό σε σχέση με το γάλα ζωικής προέλευσης ενώ η αντιοξειδωτική του δράση οφείλεται στη περιεκτικότητα του σε βιταμίνη Ε.
Γάλα Καρύδας
Προέρχεται από την ανάμειξη φιλτραρισμένου νερού και το υγρό που παράχθηκε από τριμμένη σάρκα καρύδας. Το γάλα καρύδας έχει σχετικά υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά οξέα και χαμηλότερο διατροφικό προφίλ από το αγελαδινό γάλα. Αυτό σημαίνει έχει χαμηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και μπορεί να θεωρηθεί λιγότερο χορταστικό. Γευστικά μοιάζει με το αγελαδινό χαμηλό σε λιπαρά γάλα ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε δημητριακά προγεύματος, σούπες και στη παρασκευή γλυκών.
Γάλα Σόγιας
Προέρχεται από εκχύλισμα φασολιού σόγιας και έχει παρόμοιο διατροφικό προφίλ με το γάλα αγελάδας έχοντας ψηλή περιεκτικότητα πρωτεΐνης και κορεσμένων λιπαρών. Αυτή η μορφή γάλακτος είναι πολύ συχνά είναι εμπλουτισμένη με ασβέστιο, βιταμίνη Α ,Δ και ριβοφλαβίνη ενώ παράλληλα η ψηλή περιεκτικότητα του σε κάλιο συνεισφέρει στη καλή λειτουργία των μυών και τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Γάλα Ρυζιού
Το γάλα ρυζιού συστήνεται σε ευαίσθητους πληθυσμούς, όπως άτομα ευπαθή σε αλλεργίες. Αυτή η εναλλακτική μορφή γάλακτος γίνεται με την ανάμιξη μαγειρεμένου ρυζιού με νερό και στη συνέχεια προστίθενται ένζυμα τη μετατροπή αμύλων σε σάκχαρα. Αυτή η μορφή γάλακτος είναι πολύ συχνά εμπλουτισμένη με ασβέστιο και βιταμίνη Δ. Παρέχει υψηλά ποσοστά υδατανθράκων και χαμηλά ποσοστά πρωτεΐνης. Ανάλογα με το πού έχει καλλιεργηθεί, το ρύζι μπορεί να περιέχει σχετικά ψηλή ποσότητα αρσενικού, μια χημική ουσία που συνδέεται με αυξημένο καρκίνο και τον κίνδυνο καρδιακής νόσου.