Tο μαύρο ρύζι καταναλώνεται σε περιοχές της Ασίας εδώ και χιλιάδες χρόνια ενώ για αιώνες προοριζόταν μόνο για τη κινέζικη βασιλεία. Προέρχεται από το ίδιο φυτό της οικογένειας όπως και άλλα ρύζια και περιλαμβάνει διάφορες ποικιλίες, όπως της Ινδονήσιας και Ταϊλάνδης μαύρο ρύζι. Οι πιο πάνω ποικιλίες έχουν πολύ παρόμοια οφέλη για την υγεία και όλα έχουν μια ήπια, γεύση ξηρού καρπού το οποίο είναι παρόμοια με τη γεύση καστανού ρυζιού. Σήμερα η παραγωγή αυτού του τύπου ρυζιού επιταχύνεται και βρίσκεται πλέον σε περισσότερα καταστήματα υγιεινής διατροφής σε όλη την ΗΠΑ, την Αυστραλία και την Ευρώπη, καθώς οι άνθρωποι ανακαλύπτουν τα πολλά οφέλη που έχει να προσφέρει για την υγεία.
Επιστήμονες από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Λουϊζιάνα ανέλυσαν δείγματα πίτουρου από μαύρο ρύζι που καλλιεργείται στις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ, ανιχνεύοντας ιδιαίτερα αυξημένα επίπεδα ανθοκυανινών. Οι ανθοκυανίνες είναι ουσίες με ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες, οι οποίες χαρίζουν το έντονο χρώμα σε ορισμένα φρούτα και λαχανικά, όπως τα μούρα και οι κόκκινες πιπεριές. Επίσης, συμβάλλουν στην προστασία των αρτηριών, προστατεύοντας από καρδιαγγειακά νοσήματα και αποτρέπουν τις βλάβες του DNA που μπορεί να προδιαθέσουν σε καρκίνο, δεσμεύοντας τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου.
Το μαύρο ρύζι φαίνεται να έχει σημαντική αποτοξινωτική ιδιότητα. Σύμφωνα με μελέτες, η κατανάλωση μαύρου ρυζιού μπορεί να βελτιώσει την αποτοξίνωση του οργανισμού μας και την αποσυμφόρηση του συκωτιού μας από τοξίνες χάρη στην υψηλή περιεκτικότητα του σε αντιοξειδωτικές ουσίες.
Το μαύρο ρύζι όπως και όλα τα ολικής άλεσης δημητριακά είναι ψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες βοηθούν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας, τα φουσκώματα, και άλλα ανεπιθύμητα συμπτώματα του πεπτικού συστήματος όπως και συμβάλουν στη τακτική λειτουργία του εντέρου. Επίσης, οι φυτικές ίνες προκαλούν το αίσθημα του κορεσμού μετά το φαγητό συνεπώς βοηθούν στον έλεγχο του σωματικού βάρους. Έτσι, η κατανάλωση δημητριακών ολικής αλέσεως είναι πολύ πιο ωφέλιμη και έχει προληπτική δράση κατά της παχυσαρκίας σε σύγκριση με την κατανάλωση επεξεργασμένων δημητριακών.
Σημαντική είναι επίσης η δράση του μαύρου ρυζιού στον έλεγχο του διαβήτη. Αυτό συμβαίνει γιατί οι μη επεξεργασμένοι υδατάνθρακες που περιέχονται στο μαύρο ρύζι επιβραδύνουν την απορρόφηση του σακχάρου στο αίμα, και έτσι ο έλεγχος του διαβήτη είναι πιο εφικτός .
Όπως και οι άλλες ποικιλίες ρυζιού, το μαύρο ρύζι δεν περιέχει γλουτένη. Η γλουτένη είναι η πρωτεΐνη που βρίσκεται σε όλα τα προϊόντα σιταριού, σίκαλης, και κριθαριού και ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων έχουν αλλεργία η δυσανεξία σε αυτήν. Συνεπώς είναι ένα δημητριακό με πολλές ευεργετικές ιδιότητες που μπορεί να καταναλωθεί ευρέως χωρίς να προκαλεί προβλήματα υγείας και ενοχλήσεις. Λόγω του ότι το μαύρο ρύζι είναι ανεπεξέργαστο και πυκνότερο από το λευκό ρύζι, χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να μαγειρευτεί. Μπορεί να ενταχθεί στο διαιτολόγιο μας σαν συνοδευτικό αλλά και σαν κρύο πιάτο σε σαλάτα.